donderdag 15 december 2022

Ijsvrij


                             Jheronimus Bosch                                        Alfred Eisenstein

Zwart is het ijs, centimeters dik. De schaatsen uit het vet, de ijsmeesters aan zet. Tijd voor ijsvrij.
Als elfjarige schreef ik een brief aan de burgemeester van Groningen met het verzoek om
ons ijsvrij te geven. Persoonlijk stopte ik het ijselijke verzoek door zijn brievenbus een paar straten verderop. Helaas, schreef hij terug, kon en mocht hij ons geen ijsvrij geven. Maar mijn basisschool zelf besloot anders en zorgde dat we allemaal toch konden gaan schaatsten. Later in Friesland werden proefwerken en huiswerk opgeschort mits je ging schaatsen. Nu Nederlandse bevroren vlaktes zeldzamer worden, is er extra reden om de schoonheid van het ijs te vieren en daar tijd voor te maken.
Mocht de vorst doorzetten, en er ook grote tochten gemaakt kunnen worden, bereid je dan voor met een flinke hoeveelheid koolhydraten, zoals met deze  snelle makkelijke pasta.

Pasta met gerookte kip en walnotenpesto
250  gram gerookte kipfilet
200 gram pasta
75 gram walnoten
2 tenen knoflook
2 el rode pesto
goede olijfolie 
zout en peper
25 gram geraspte Parmezaanse kaas

Kook de pasta. Hak de noten en pers de knoflook. Bak ze enkele minuten licht in de olie. Giet de pasta af en meng het notenmengsel en de rode pesto door de pasta heen. Bestrooi het met kaas en serveer de gerookte kipfilet in schijfjes er naast.

woensdag 14 december 2022

Rivier van zalm


zalm met kok - Caroline d'Hollosy

Zalm is de meest gegeten vis in Nederland. Het meeste is kweekzalm uit Noorwegen en Schotland. Dat was vroeger wel anders. Er zwommen volop zalmen in de Nederlandse rivieren. De Rijn stond zelfs bekend als dé rivier van de (Atlantische) zalm.  Op het hoogtepunt van de zalmvangst werd in 1885 op een zalmmarkt bij het Kralingse Veer meer dan een ton aan zalmen aangevoerd. 

Maar door overbevissing, vervuiling en grote sluizen verdwenen ze volledig in de jaren zestig van de vorige eeuw. Nu kun je er af en toe weer één spotten, nadat er veel is gedaan aan de waterkwaliteit en het uitzetten van jonge zalmpjes. Vangen mag je ze niet want anders zijn ze zo weer verdwenen.

Zalm staat dus al heel lang op de de Hollandse (feest) tafel. Gek genoeg bestaat er niet zoiets als een typische Nederlandse zalmrecept. Wel vond ik een heel bijzondere variant voor een ceviche met zalm.

Zalmceviche (samen met zalmsoesjes) 4pp
400 gram wilde zalmfilet 
sap 2 limoenen
1 el verse gember, geraspt
2 bosuitjes, in dunnen ringetjes "
2 el dille, gehakt 
evt wat bladpeterselie, gehakt
fleur de sel
versgemalen zwarte peper
plastic folie

voor de soesjes
100 ml melk
100 ml water
100 gram boter
beetje zout
100 gram bloem , gezeefd
3-4 eieren
100 gram gerookte zalm
1 eierdooier
50 ml slagroom
bakpapier

Meng  voor de dressing van de ceviche in een kom het limoensap met de geraspte gember en de bosuitjes.Snijd de zalm met een trancheermes in flinterdunne plakjes en leg de plakjes op een grote, platte schaal. Schenk de dressing over de zalm, dek af met vershoudfolie en laat minstens een uur, maar bij voorkeur drie uur, marineren in de koelkast. Verdeel de zalm over 4 borden, bestrooi met wat fleur de sel en maal er wat peper over. Garneer met wat peterselie of dille.

Zalmsoesjes
Verwarm de oven voor op 190 graden. Doe de melk, het water, de boter en het zout in een pan. Breng het geheel langzaam aan de kook. Zorg ervoor dat de boter gesmolten is voordat het mengsel kookt. Haal de pan van het vuur en voeg in een keer de bloem toe. Roer het mengsel direct door totdat alle bloem is opgenomen. Zet de pan terug op middelhoog vuur. Blijf goed roeren, 2 tot 3 minuten. Het mengsel zal een licht sissend geluid maken, een bal vormen en wat aanbakken op de bodem. De bloem wordt nu gegaard. Doe het deeg over in een kom en roer het nog even los. Laat het een paar minuten afkoelen. Voeg één voor 'één de eieren toe. Roer daarbij het deeg na elk ei goed door, tot al het ei geheel is opgenomen, en voeg dan pas het volgende ei toe. Alleen een vierde ei toevoegen als het deeg niet te dun wordt.Spuit kleine bolletjes van ca. 3 cm van het beslag op een met bakpapier beklede bakplaat. Druk eventuele puntjes met een natte vinger plat. Bak de bolletjes ca. 15 minuten in de oven.

Pureer de gerookte zalm met de eidooier. Klop de slagroom lobbig en spatel hem door de vispuree. Breng eventueel op smaak met zout en peper. Doe de mousse in een spuitzak met een klein spuitmondje. Neem de soesjes uit de oven en laat ze even afkoelen. Maak met een klein mesje een gaatje in de onderkant en spuit de zalmmousse in de soesjes. Serveer direct of bewaar ze in de koelkast. Haal ze ca. 15 minuten voor het serveren uit de koelkast en leg ze bij de zalmceviche of serveer ze er naast.

donderdag 19 december 2019

‘De dood is punt, de dood is uit, de dood is kut.’

Het favoriete drankje van Jules Deelder was gin tonic in verhouding drie staat tot een. Om misverstanden te voorkomen 3 eenheden gin en 1 eenheid tonic. Straight, geen komkommers hooguit een blokje ijs. Voor zijn 75e verjaardag kwam er een speciale Deelder gin uit. Hij bedacht meteen een mooie reclame slogan: "Deelders Hard Gin. Maakt elke tonic drinkbaar." Bij de lancering at hij daar een oestertje bij.

Van Deelder was er maar één. Om met de laatste zinnen van zijn gedicht De Dood te spreken: ‘De dood is punt, de dood is uit, de dood is kut.’

Vooruit een punt komma, want zijn werk is er nog, waaronder dit mooie gedicht:

AAN DE MAAS

Aan de Maas gezeten
turend in het zwerk
het stadsgeraas geweken
ontstijgt men aan zichzelf

Op hoger plan gekomen
wiekend door de lucht
de zwaartekracht te boven
vindt men een ander terug

O vogel van verlangen
wiegend op de wind
verlos ons van elkander
en van elkaars gewicht

zondag 30 april 2017

Boodschappen doen in afvalsupermarkt

Zin in een lekker elektronische soepje van zonnepanelen of pasta van zijden lint? Of de hier aangeprezen gehakt van ijzervijzels van kranen? Speciaal voor u, voor een mooi prijsje. In de Redo Super supermarkt kun je alles vinden: koelvitrines, volle schappen en een kassa, maar weinig eetbaars. Het is een statement van de studenten van de Deense designschool in Kolding. Ze vulden de schappen van deze supermarkt met het afval van 14 verschillende designartikelen.

Het gehakt ziet er mooi uit voor het oog, maar voor de maag kiezen we toch maar voor een Mexicaans variant met echt vlees.

Mexicaanse kidneybonenschotel
2 blikken  uitgelekte kidneybonen
500 gram rundergehakt
1-2 + 1 uitgeperste tenen knoflook
grote ui gesneden in snippers
tomatenpuree
komijn
koenjit
cayennepeper
(beetje cacaopoeder)
zout
geraspte belegen kaas
zure room
tortillachips
2 rijpe avocado's
limoen
tomaat
sjalotje of rode ui
halve rode peper
koriander voor de liefhebber.

Oven voorverwarmen 200 graden. Gehakt braden met 1-2 uitgeknepen knoflook tenen en ui. Toevoegen komijn, koenjit, (cacaopoeder,) zout en cayennepeper. Kidneybonen erdoorheen prakken. Tomatenpuree en cayennepeper toevoegen. In een ovenschaal tortillachips leggen, daarbovenop het gehaktmengsel en dan de geraspte kaas. Vijftien minuten in de oven/grill.

Maak ondertussen de guacamole. Snij tomaat en sjalot/rode ui heel fijn. Haal de zaadjes uit de peper en snij in fijne ringetjes. Haal de avocado's uit de schil en prakt ze met een vork fijn. Voeg de tomaatstukjes, ui en rode peperringetjes en de knoflook samen met wat limoensap toe. Breng op smaak met peper, zout en koriander. 
Haal de gehaktbonenschotel uit de oven en serveer de guacamole en de zure room erbij naast. Voor grote eters kan je er ook rijst (met saffraan) bij maken.
(met dank aan Kees en Madeleine)

En dan nog een taartje als toetje uit de Redo Super Supermarkt. Een lust voor het oog...

woensdag 26 april 2017

Pistache langs de hellingen van cyclopen


De Etna is een geheimzinnige, werkende vulkaan. Deze enorme reus verdwijnt regelmatig; lost op in het grijs van de wolken of het zwart van de nacht. Hij neemt de maan mee, maar geeft af en toe een verlicht teken van zijn bestaan.

Cyclopen, reuzen met maar één oog, zouden op deze hellingen van deze 'berg der bergen' hebben gewoond. Zeker is dat er dwergolifanten rondwandelden. Net als Arabieren die de pistachenoot meenamen

Gekoesterd worden de pistachebomen bij Bronte op de helling van de Etna, de enige plek in Italië waar pistachenootjes worden geteeld en met de hand worden geplukt. Ze worden maar een keer in de twee jaar geoogst.

Pasta met garnalen en pistachenootjes (2-3pp - Watatenzij)
40 gram gepelde pistachenootjes, ongezouten
200 gram verse garnalen niet te groot in de schaal
1,5  liter (groente of kippen) bouillon
1 liter water
300 gram spaghetti
zout
olijfolie
1 teen knoflook, kleingesneden
1 theelepel verse chilipeper, kleingesneden (zonder de zaadjes als je het niet pittig wilt)
flinke scheut witte wijn
handje fijngesneden peterselie
citroen

Maak eerst de bouillon: Pel de garnalen en doe de koppen en schalen in een pan met de bouillon. Haal zo nodig de darmpjes uit de gepelde garnalen door een sneetje te maken met de  mee en het zwarte streepje eruit te halen. Leg ze daarna weg in de koelkast. Breng de bouillon met de schalen en koppen aan de kook en laat het ongeveer een half uur zachtjes pruttelen. Zeef de bouillon en wrijf de schalen goed fijn in de zeef om er zo veel mogelijk smaak uit te halen.

Rooster de pistachenootjes in een droge pan – steeds even omschudden en opletten dat ze niet aanbakken. Zet het vuur weer uit, hak ze klein en houd ze apart.

Hou een soeplepel gezeefde bouillon apart. Doe de rest van de gezeefde bouillon en doe deze in een grote pan. Leng aan met zo'n  1 liter water en breng het aan de kook. Doe er een flinke schep zout bij en kook hierin de spaghetti gaar.

Verwarm de olijfolie in een platte pan, doe er de knoflook en de chili bij en laat dit een minuutje zweten – niet bakken. Doe er dan de gepelde garnalen in en verhit deze al roerend in ongeveer een minuut. Blus met de witte wijn. En voeg, als de alcohol is verdampt, de overgebleven garnalenbouillon toe. Roer nog even goed door.

Giet de pasta af en houd iets van het kookwater over. Doe de pasta bij de garnalensaus samen met een paar lepels van het kookwater om licht te binden. Haal van het vuur, doe er de peterselie doorheen en nog een beetje olijfolie erover. En dan de de geroosterde pistachenootjes erbij.  Geef bij het gerecht een partje citroen want een beetje citroensap maakt het extra lekker.
Ook een mooi lunchgerecht of in kleine porties een zomers tussengerecht.

Zonnig voorjaar op Sicilië



donderdag 16 maart 2017

Natafelen voor gezelschappen

De kaarten zijn verdeeld en nu moeten er nieuwe combinaties worden gemaakt. Een gezelschapsspel waar we nog weken mee vooruit kunnen.

Voortvarend wordt er verkend, maar wat in een goed vat zit verzuurd niet. Hoewel dat niet geldt voor de echte balsamico-azijn ,want die ontstaat tijdens het twaalf jaar lang rijpen in houten vaten.

Daar kunnen we niet op wachten en ook de begroting trekt deze echte variant nog even niet. Maar we houden de stemming hoog- het zonnetje in de rug- met een passende Italiaanse lentesalade en een iets minder verfijndere variant van de azijn.

Tagliata (biefstuksalade met Parmezaanse kaas, 4 pp)
700 g entrecote (3 tot 4 cm dik)
100 g Parmezaanse kaas
balsamico-azijn
1 takje rozemarijn
80 g rucola
4 grote rijpe tomaten
1 sjalot
2 tenen knoflook
1 biologische citroen
enkele scheuten olijfolie
peper
grof zeezout

Snij de tomaat in kleine blokjes; pel de sjalot en snipper die zo fijn mogelijk. Meng de tomaat en sjalot met wat olijfolie en balsamico. Breng de tomatensalsa op smaak met peper en zout uit de molen. Zet de salsa opzij.

Kruid het vlees met peper en zout. Verwarm een koekenpan voor tot de bodem gloeiend heet is.
Giet wat olijfolie in de pan en leg de entrecote erbij. Laat het een minuut of 4-5 bakken. Draai de entrecote om en bak het nog een minuut of 3-4.

Haal het vlees uit de pan, pak het in aluminiumfolie en laten het vlees rusten.
Verwarm de pan met het braadvet van het vlees op een matig vuur  opnieuw en doe er wat  extra olijfolie bij. Plet de knoflook en gooi het er bij (zorg dat het niet te hard gaat). Doe er een takje rozemarijn bij en laat de smaken er goed intrekken.
Haal wat zeste (citroenschil) van de citroen en hou apart. Snij de citroen en tweeën en knijp een halve citroen voorzichtig uit. Proef en voeg eventueel meer citroen en/of olijfolie toe naar smaak.

Laat het geheel 1 minuutje sudderen. Even laten afkoelen en de citroenzeste toevoegen.
Leg in een schaal de cola, daar bovenop de tomatensalsa met wat van de vinaigrette uit de pan.

Snij het vlees in mooie plakjes en leg ze bovenop de tomaat. Giet het braadvet bij de viaigrette en doe daarna  het geheel over het vlees.

Maak het geheel mooi af met kaasschilfers Parmezaanse kaas

dinsdag 14 maart 2017

Kies voor een eiland

Nederland is een niet bestaand land; het is door de bewoners zelf bedacht. Tussen de modder en het water door polderen we onze eigen dromen. Er is morgen dan ook geen mooiere symbolische plek om te gaan stemmen dan op het nieuwe Marker Wad, waar het eerste eiland nog maagdelijk ligt te wachten met één stembureautje en wat zwarte sterns. De invulling is nog geheel aan jouw verbeelding.

Je hebt wel even tijd nodig, want vanaf Lelystad is het een uurtje met de boot.
Dus laat al het verkiezingsgekrakeel achter je, bedenk met de haren in de wind wat je - als een echte Nederlander - van dit land wil maken en stem.

Iets wat ook even tijd kost en wat jezelf kan creëren zijn deze speciale Hollandse eilandjes in een golfje van hangop. Een mooie start voor de formatie van een feestelijke maaltijd.

Geitenkaaspoffertjes met zalm, hangop en bieslookolie (6pp - Delicious 2016)
500 ml boeren yoghurt
bieslook, grof gesneden  (half bosje + wat losse bieslook voor de garnering
150 ml olijfolie extra vierge
100 gram bloem
75 gram boekweitmeel
1 tl bakpoeder, gezeefd
200 ml melk
2 eieren
150 gram oude (harde) geitenkaas, geraspt
½ tl karwijzaad, fijngemalen
50 gram boter, gesmolten
6 plakken gerookte zalm
rasp van 1 (bio) citroen
ook nodig: poffertjespan*

Begin liefst al de avond ervoor, zodat de hangop tijd heeft om uit te lekken
Schep voor de hangop de yoghurt op een schone natte theedoek in een vergiet en  zet deze bovenop een diepe kom. Laat de yoghurt op een koele plek 8 uur uitlekken.

Maal voor de bieslookolie de bieslook met de olie fijn in een kleine keukenmachine en schenk door een fijne zeef zodat je een heldergroene olie krijgt. Zet apart.

Meng de bloem, het boekweitmeel en bakpoeder met een snuf zout in een kom. (Je kan ook poffertjesmeel gebruiken). Schenk de melk er beetje bij beetje bij en meng goed. Voeg één voor één de eieren toe en klop tot een glad beslag. Meng de geitenkaas en het fijngemalen karwijzaad erdoor en giet het beslag over in een schenkkan.

Snijd de zalm in lange, dunne plakken en vorm er losse roosjes van.

Verhit de (gietijzeren) poffertjespan goed voor.Kwast de holtes van de poffertjespan in met een beetje gesmolten boter. Roer telkens voordat je het beslag in de pan giet het beslag door. Giet de holtes van de poffertjespan voor driekwart vol en bak de geitenkaaspoffertjes in ± 8 min. goudbruin en gaar. Keer ze halverwege als de randjes goudbruin worden. Hou ze warm  en beboter de holtes van de poffertjespan opnieuw voor je de volgende portie maakt.

Breng de hangop op smaak met de citroenrasp, zout en peper. Bestrijk de borden met een laagje hangop en sprenkel er bieslookolie over. Verdeel de poffertjes over zes bordjes. Leg de zalmroosjes ertussen en schep her en der nog kleine toefjes van de hangop op het gerecht. Sprenkel er nog wat bieslookolie over en garneer met de overgebleven bieslook.

Je kan er ook een amuse van maken door het aantal poffertjes per persoon terug te brengen naar een of twee stuks.

zaterdag 28 januari 2017

Rotterdamse kost

Geen flauwekul, kaal, recht voor de raap, groots en stoer is Rotterdam. Mooi verwoord in het poëziegeschenk Rotterdamse Kost van Jules Deelder. Net als de fruit de mer in Hotel New York. Recht uit de zee, niets meer aan doen.

Kanen knagen
hooien grazen

schaften makken
pruimen prakken

bunkeren bikken
happen slikken

haggelen snaaien
lossen en laaien

Rotterdammers
doen het gaarne

zolang het maar
géén tafelen wordt

Jules Deelder in Rotterdamse Kost

vrijdag 20 januari 2017

Trumps inauguratielunch

Hij had er eigenlijk geen zin in. Maar Trump is toch gezwicht voor de traditie uit 1897 en schuift na zijn inauguratie aan bij de uitgebreide lunch die voor presidenten wordt georganiseerd in de National Statuary Hall van het Capitool. 200 mensen schuiven aan en er staan zo'n zeven toasts gepland.

Het driegangen menu begint met kreeft en garnalen met een saffraansaus en nootjescrumble, gevolgd door een gegrilde Angus biefstuk met een jus van bittere chocolade en jeneverbes met gegratineerde aardappeltjes en als toetje een chocolade soufflé met kersenvanille-ijs geserveerd met een glas bubbels (Californische champagne) met de bescheiden prijs van 13 dollar per fles. 
Hoewel Donald Trump zelf geen alcohol drinkt krijgen de gasten naast de champagne  chardonnay en een glas cabaret sauvignon. De kok heeft bij het toetje rekening gehouden met Trumps voorkeur, maar of hij de steak ook helemaal doorbakken zal serveren is onbekend. Hopelijk zal het de 45e president smaken en anders kan hij morgen de schade in halen en zich ouderwets te goed doen aan zijn geliefde American junkfood.
Wil je meegenieten van de lunch? Hieronder het recept voor de eerste gang:

Kreeft en garnalen met een saffraansaus en hartige crumble

2 kreeften
8 grote garnalen
4 ons tuinbonen
0,5 pompoen
ijswater
olijfolie
boter
zout en peper
1 sjalotje
halve wortel
1 grote tomaat
1 teentje knoflook
(Provençaalse kruiden)
eetbare bloemen
kopje room
saffraan
1 kopje visbouillon
0.5 kopje sherry
hickory siroop (lijkt op maple siroop maar dan rokerig en minder zoet, neem evt honing)
wat geroosterde zoute pinda's
wat geroosterde pompoenzaadjes
gepofte rijst/rijstcornflakes
cayennepeper
(vanillesuiker)


Meng de gepofte rijst, pinda's en de pompoenpitten met de siroop en eventueel wat vanillesuiker en wat neutrale olie. Rooster ze in een voor verwarmde oven van 140 graden een minuut of 10, 12. Laat ze afkoelen en crush ze.
Breng water met zout aan de kook en pocheer de kreeften een minuut of 6. Koel ze in 4 minuten meteen af in ijswater. Haal het kreeftenvlees mooi uit de schalen, ook uit de poter en scharen en zet het weg in de koelkast. Gooi de schalen niet weg. Pel de garnalen en maak ze schoon (darmkanaal eruit) en snij ze in de lengte door de helft. Grill ze heel kort en leg ze ook voor later gebruik in de koelkast.

Verwarm de oven voor op 190 graden. Was de pompoen en snij het in brede plakken. Leg ze in een ovenschaal met zout, peper en wat olijfolie en eventueel wat Provençaalse kruiden  Rooster de pompoen 35 minuten.  Snij ze in kleine blokjes. Blancheer de tuinbonen en breng ze op smaak met wat boter, zeezout en zwarte peper en meng ze met de pompoen.  

Hak de helft van de kreeftschalen, schil de wortel en snij in plakken en snipper de sjalotjes. Bak deze ingrediënten met boter op een middelhoog vuur en voeg er na vijf minuten partjes tomaat bij. Voeg de sherry toe en kook het tot 50% in. Voeg de visbouillon toe, zet het vuur lager en laat het geheel een minuut of 10 door pruttelen. Dam de room en saffraan toevoegen en de saus indikken. Blender de saus in de keukenmachine en zeef het eventueel daarna. Proef en breng het indien nodig op smaak met zout en peper.


Verwarm vlak voor het serveren een pan met dikke bodem met wat olijfolie en warm de kreeft en garnalen in drie minuten op.

Pak diepe borden, doe eerst de tuinbonen/pompoen, wat saus en leg dan de kreeft en de garnalen er bovenop. Maak het af met de nootjes en de eetbare bloemen. Geef er apart extra saus bij.
De Amerikanen maken er ook nog aardappeldumplings bij.

woensdag 18 januari 2017

Spaanse warme winterkost

De eerste schaatsmarathon op natuurijs van het jaar is geschaatst. Hoewel natuurijs? Je kan je afvragen of een ondergespoten betonnen vloer wel telt. Maar goed laten we de pret niet bederven; buiten is ondertussen alles bedekt met een sprookjesachtig poedersuikerlaagje. Kachel hoog, warme sokken aan, het lijkt wel winter.
En daar hoort een hartverwarmend gerecht bij om de stemming hoog te houden. Met Spaanse chorizo bijvoorbeeld.

Kip met witte bonen en chorizo (voor 4 personen)
4 grote kippenpoten of 8 biologische kipkarbonaadjes met vel,
2 blikken witte bonen, uitgelekt en afgespoeld
200/300 gram chorizo van in plakjes gesneden
2 grote rode uien in plakken gesneden
gerookte paprikapoeder
4 eetlepels pijnboompitjes
tijm
200 ml cider (evt te vervangen voor witte wijn)
peper en zout

Verwarm de oven tot 200 graden. Vet een ovenschaal in en leg de uien in een laagje over de bodem.
Bestrooi de kip met peper, zout en paprikapoeder en leg op de uien. Giet de cider erbij en zet 30 minuten in de oven. Haal de kip uit de oven en voeg bonen, tijm, chorizo en pijnboompitjes toe en zet weer 15 minuten in de oven tot de kip bruin en gaar is. Serveer met wat extra tijm. Lekker met stevig brood en/of patas bravas en een goed glas volle rode wijn.          

zaterdag 14 januari 2017

Culinair fastfood met zwaardvis

Hij is extreem gestroomlijnd. Zelf geproduceerde smeerolie verminderd zijn weerstand in het water en maakt hem de jaguar van de zee; de zwaardvis. Zo links en rechts gebruikt hij zijn "zwaard" om  andere zeedieren neer te sabelen, te spietsen of in kleine stukje te hakken. Als hij ondanks zijn  snelheid toch in de netten van een visser beland, heb je hem in een handomdraai op tafel staan. Vliegensvlug, bijzonder en erg lekker zoals bij dit recept van Jamie Olivier.

Pesce spada alla griglia con salsa di Giovanna
4 plakken zwaardvis 1 cm dik (kan ook met verse tonijn)
sap 1 citroen
goede olijfolie olie (extra vierge)
zeezout uit de molen
zwarte peper
3 tenen knoflook gepeld en in dunne plakjes
1 tak verse munt (blaadjes grof gesneden)
1 tak verse oregano (alleen de blaadjes)

Pers de citroen in een kommetje. Doe er drie keer zoveel olijfolie bij.Voeg peper en zout toe en roer de knoflook en groene kruiden erdoor.Zet de grillpan op het vuur tot hij zeer heet is. Wrijf de vis in met peper en zout. Leg de plakken vis in de pan en bak ze in 1 minuut aan elke kan mooi
goudbruin. Echt niet langer, zeker niet bij tonijn!
Verdeel de vis over de borden en schenk de dressing eroverheen. Kan ook op de bbq en als voor- of lunchgerecht. Lekker met een simpele salade met pijnboompitjes, rode ui en gedroogde tomaat of zeekraal en een ciabatta.

zondag 26 juni 2016

Oerol 2016

Het land is gehuld in een wolk vol regen. Zullen we de haven bereiken van het eiland van de verbeelding dat in het zonlicht haar duinen met helmgras toont terwijl een Japanse piano speelt, waar je fietst langs ijsberen, opkomend zaad, zwevende fakirs en je in één keer slaagt voor je rijexamen met een botsauto?

We ontsnappen aan het grijs van de werkelijkheid en snuiven, tegen de wind in, de zeelucht op. Charlie de meeuw tikt al ongeduldig op het raam: Waar blijven jullie toch?

Twee oude kabouters lachen in het bos hun eenzaamheid weg, terwijl de goegemeente zich wendt tot de Grote Grutto van stro en stront. Wij eten ondertussen zelf geplukte aardbeien en bespieden de echte grutto's vanaf de Passage op de dijk.

Cello's in het zand spelen met materialisme. Terwijl de pizzakoerier keer op keer ontploft voor het, de hongerige bestrijders van Troje, kan bereiken. De lamlendigheid van de oorlog wordt opgezweept door de beat van de Brandaris en de ritmes van de jaren negentig.  
De natuur trekt zich nergens wat van aan en de jonge duinaanplant op het strand vormt een schilderij. Een ideaal dorp verschijnt, maar als alle wensen worden vervuld, wens je bijna een zondvloed.

Als het ijs dan smelt en de zee omhoog rijst, verdwijnt het magisch Wad voorgoed. Aan onze Hollandse verbeelding om haar opnieuw op te bouwen.


donderdag 31 december 2015

Sliptong met schelpen en Hollandse garnalen

Een mooi feestelijke Nederlands begin van het nieuwe jaar. En lekker licht na al dat zware tafelen van de decemberdagen. En dat allemaal uit onze eigen Wadden- en Noordzee. Een goed voornemen vast voor later dit jaar: raap en vang het maaltje zelf op een zonnige dag. Laat het maar vast beginnen!

Sliptong met kokkels en Hollandse garnalen
4 sliptongen ( of een andere platvis)
200- 250 gram kokkels/schelpen
100 gram Hollandse garnalen (is ruim)
4 mooi gesneden repen bacon
olijfolie
4 takken rozemarijn
bieslook
2 citroenen
zee zout
gemalen zwarte peper
boter

Verwarm de over voor, en zet de borden er in. Was de schelpen. Als ze open blijven staan, gooi ze weg. Zet ze in koud water. Neem twee grote koekenpannen (meer dan twee vissen per pan kan je niet kwijt!) met een goede bodem en bak daar het spek met een beetje olijfolie in uit. Zet het vuur niet te hoog. Ris de rozemarijn zodat je alleen de blaadjes over houdt en doe het bij het spek. Haal de spek met de rozemarijn uit de pan. Voeg wat boter toe aan het spekvet, laat het uit bruisen en leg voorzichtig de vissen in de pan. Bak de vissen mooi bruin in een minuut of vier en draai ze om. Voeg de rozemarijn, bacon, de schelpen en garnalen toe. Sluit de pan door er aluminiumfolie overheen te doen (kijk uit dat je je handen niet brandt aan de pan). Kook het geheel nogmaals 4 minuten. De schelpen moeten allemaal open gaan.

Hak de bieslook in kleine stukjes. Doe ze in een kommetjes, knijp wat citroensap uit de citroen over de bieslook en breng het op smaak met gemalen zwarte peper en zout. Haal het folie van de pan en schud het geheel op. Serveer de vis met, bacon, de kokkels en garnalen op de warme borden en verdeel het bieslooksap. Doe er een paar schijfjes citroen bij  Lekker met nieuwe aardappeltjes en een groene salade.

maandag 2 november 2015

Zout water

 
 
Het zoute water van de Bosporus klotst door de aderen van een wereldstad, langs eilanden vol spookhuizen, de echo van toespraken van Trotski, staande zeedieren met aangespoelde medespelers, Armeense verloren vogelgeluiden, onschuldige voorwerpen, chique hotels, lege bankkluizen en verlaten Griekse scholen. Kunst brengt je verhalen, nieuwe beelden, andere plekken. Saltwater, de biënnale van Istanbul is daar een goed voorbeeld van.  De tentoonstelling is voorbij, maar de beelden blijven in het hoofd stromen.

zondag 1 november 2015

Museum van de onschuld

Raakt Turkije vandaag na de verkiezingen zijn onschuld kwijt? Erdogan wil en zal alle macht naar zich toetrekken en probeert het vandaag door de verkiezingen van nog geen half jaar geleden nog eens dunnetjes over te doen. De liefde van het volk voor de AK-partij is groot maar niet meer zo volledig als gewenst. Als een afgewezen minnaar probeert Erdogan met machtsmisbruik de liefde terug te winnen. Als deze verkrampte houding maar niet tot een gebroken hart leidt... 

Lees liever over het gebroken hart van Kemal en bezoek het Museum van de Onschuld in Istanbul. Deze ode aan de wervelende stad van Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk gaat over de verscheurdheid tussen het west en oost, maar is bovenal een meeslepende liefdesroman. De hoofdpersoon lijkt zijn liefdespijn bijna te koesteren en verzacht de pijn door het verzamelen van voorwerpen die aan zijn grote begeerde, de net 18 jarige,  Füsun herinneren. Als lijkt dat alle hoop is verdwenen en hij met een kater wakker wordt, troost zijn moeder hem met zijn lievelingsgerecht:  artisjok met knoflookgarnalen. Of het onderstaande recept het juiste is, weet ik niet. Maar troostrijk is het wel.

Salade van artisjokharten en garnalen
Verse  grote artisjok (evt 400 gram artisjokharten uit blik)
1 klein teentje knoflook
sap van 1 citroen + 1 eetlepel citroensap
4-5 eetlepels olijfolie
1 eetlepel gehakte verse dille
zout, versgemalen zwarte peper
50 g veldsla
4 zongedroogde tomaatjes op olie
150 g Hollandse garnalen
50 g romige feta

Kook de artisjok met veel water, wat zout en het sap van een hele citroen  een minuut of 30. Haal de blaadjes er vanaf  (lekker om uit te zuigen en op te eten met een zure room, kappertjessausje), verwijder de haren en haal het hart er uit. (Bij een blik laat  jede artisjokharten uitlekken) Snij het hart(en) in 4 delen.  

Pel de knoflook en pers uit. Klop in een kom de knoflook met citroensap olijfolie en dille lobbig. Breng op smaak met zout en peper. Lepel dit over de artisjokharten; laat ze minstens een half uur intrekken. Schep af en toe om.Was en droog de sla en snij de tomaatjes elk in drieën.

Neem de artisjokken uit de marinade. Verdeel de sla over 4 bordjes, besprenkel met de achtergebleven marinade. Leg de halve artisjokken en de stukjes tomaat op de salade en bestrooi met de garnalen. Verkruimel hierboven de fetakaas en maal wat versgemalen peper boven elk bordje.
Lekker met warmTurks brood en een glaasje Raki of witte wijn.

maandag 17 augustus 2015

De nacht op het eiland met jou

Met zijn minnares in een witte bungalow op Capri met uitzicht op zee, dichtte de latere Nobelprijswinnaar voor literatuur, Pablo Neruda, na de eerste nacht één van zijn beroemdste gedichten: La noche en la isla.

DE NACHT OP HET EILAND
De hele nacht heb ik met jou geslapen,
bij de zee, op het eiland.
Woest en lieflijk lag je tussen lust en sluimer,
tussen vuur en water.

Wie weet, heel laat
werden onze dromen één
op de golf of in het dal,
hoog als takken bewogen door eenzelfde wind,
laag als rode wortels die elkander raken.

Misschien scheidde jouw slaap
zich van de mijne
en zocht je naar me
op de donkere zee,
als vroeger,

toen je nog niet was,
toen ik je voorbijvoer
zonder je te zien,
en zocht je blik
at je vandaag
- aan brood, aan wijn, aan liefde en aan woede -
door mij met volle handen wordt gegeven,
omdat jij de beker bent
die op mijn levensgaven wachtte.

Ik heb de hele nacht
met je geslapen,
terwijl de duistere aarde wentelde
met doden erop en levenden,
en bij het onverwacht ontwaken,
midden in het donker,
omgreep mijn arm je middel.
Niet de nacht en niet de slaap
vermochten ons te scheiden.

Geslapen met jou heb ik, en
Bij het ontwaken
schonk je uit de slaap gekomen mond
aan mij de smaak van aarde,
van zeewater, van algen;

uit de bodem van je leven
ontving ik je kus,
nat van dageraad,
als kwam hij tot me
uit de zee
die om ons was.

Behalve over liefde  en eilanden heeft Neruda ook prachtige gedichten gemaakt over eten zoals zijn ode aan de tomaat

dinsdag 11 augustus 2015

Ruimtesla

Er gaat wel eens wat mis met de bevoorrading van het ISS-ruimtestation dus er is alle reden om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te worden.
En waar heb je dan zin in als je rondzweeft met uitzicht op onze blauwe planeet? Sla! En dus sinds gisteren op het menu; zelf gekweekte ruimtesla.
Veel ingrediënten zullen ze niet hebben om te combineren, maar in de eenvoud zit vaak het geheim. Niet alleen lekker hoog in de ruimte maar ook op een zomerse avond of middag.

Sla met hartige dressing
1 krop romaine sla/ijsberg sla
3 ansjovisfilet
2 el rode wijnazijn
gehakte verse peterselie
2 el geraspte oude kaas
0,5 teen knoflook,
peper
zout
4 el olijfolie

Was de sla, droog hem grondig en zet hem tot gebruik in de ijskast (iets vochtige sla wordt zo knapperig). Hak het teentje knoflook fijn. Doe alle ingrediënten behalve de sla en de olie bij elkaar in de kom van de keukenmachine/staafmixer. Giet er dan de olie bij en meng het geheel met de mixer tot een romig ogende saus.  Vlak voor het opdienen verdeel je de sla op borden en giet je de dressing over de sla heen. Lekker met geroosterd brood en koude droge rosé.

zondag 5 juli 2015

Tour d' Utreg


Michael Dudok de Wit - father an daughter
De smalle banden van de wielrenners van de Tour plakken vast aan het Utrechtse asfalt. Sterke mannenkuiten overwinnen de zwaartekracht en de hitte. De massa koelt zich met plastic zwembadjes, bier, petjes en water... veel water. Trouw wacht de schare op de volgende flits, wie was het dit keer?

Halverwege de middag protesteert de maag zachtjes. Iets hartig, iets makkelijks. Gelukkig staat er iets klaar. Vers uit de te warme keuken; een hartige taartje met geitenkaas en groene asperges. En dan terug naar huis door het Hollandse landschap trappen door de wind.

Hartige taart met groene asperges en geitenkaas
1 bos groene asperges
3 à 4 gedroogde tomaten
100 gram rauwe Parmaham
125 gram geitenkaas
3 eieren
50 ml water
50 gram boter
150 ml melk
gemalen peper en zout
1 pak hartige taart van Koopmans
evt. wat tuinkers als versiering

Verwarm de over voor op 200 graden. Vet springvorm/bakblik in. Kneed een soepel deeg met  het deegmix, water en boter. Dek het af met plasticfolie en laat het tien minuten rusten. Haal de kontjes van de asperges (niet te zuinig het houtige onderste deel is niet lekker) en snij de asperges in twee of drie delen.

Bak ze met wat olijfolie een minuut of vier. Snij de gedroogde tomaat in smalle reepjes. Meng in een hoge kom de eieren, melk, peper en zout door elkaar met een mixer op hoge snelheid. Bekleed de bakvorm met het deeg en prik met een vork wat gaatjes in de bodem. Vul het met de asperges, rauwe ham en gedroogde tomaat en wat stukken geitenkaas. Giet het eimengsel erbij en de rest van de geitenkaas (in stukken).

Zet het in de oven en haal het na  ca. 40 minuten uit de oven. test het met een breinaald en zet hem eventueel nog en paar minuten terug. Als de taart klaar kan je er eventueel bovenop wat tuinkers neer leggen.

Voor een buffet is het handig om een rechthoekige springvorm te nemen, je kan er dan handig blokjes van snijden in plaats van punten. Zowel warm als koud lekker om te eten

maandag 29 juni 2015

Liefde tussen kwartel en eend

Hoogtijd voor een klein hapje van het één of ander zou Poeh zeggen. Kwarteleitjes zijn door hun lichtheid en grote de ideale ingrediënten voor een mooi en lekker mondhapje. En als het kwartelonderdeel zich liefdevol mengt met eendenlever kan je alleen maar verlangen naar meer. Kunnen we vast beginnen?

Amuse met kwarteleitjes en eendenlever
witte bol (heel wit brood waar je rondjes uit kan snijden)/brioche brood
8 kwartel eitjes
100 gram eendenlever
1 el  zoute roomboter
100 ml crème fraîche
1 -2 el cognac
Peper en zout
cress (waterkers of iets vergelijkbaars)

Om mooie gebakken eitjes te krijgen kan je een poffertjespan gebruiken. Het dwingt het ei tot een mooi rondje want straks mooi staat op je amuse. Hou er wel rekening mee dat een deel van het eiwit weg zal vloeien omdat een poffertjesholte kleiner is qua inhoud dan de inhoud van het eitje.

Snij het brood in plakken van minimaal 2 cm, steek er met een borrelglaasje 8 mooie rondjes uit. let op met de maat, moet wel in een keer in je mond passen. Bestrijk beiden zijden licht met gezouten roomboter, grill ze mooi krokant.

Haal 8 mooi krulletjes van de eendenlever met een kaasschaaf. Meng de rest van de eendenlever, met de helft van de crème fraîche , de cognac, beetje peper en zout, en maak er met een staafmixer of kleine keukenmachine een mooie massa van. Proef en voeg er eventueel nog wat crème fraîche, cognac of peper en zout aan toe.
Smeer de poffertjespan in met beetje olie, bak de 8 kwarteleitjes op laag vuur, zorg dat het eigeel zacht blijft ! Opbouw: neem een broodrondje, wat van de saus, kwartel eitje erop en
schaaf met een kaasschaaf van de overige eendenlever een mooie krul, leg dit op het kwartel eitje,. Maak het af met wat cress bovenop.
Ook een mooie opmaat voor een rosbief met een rode ui portsaus.

zondag 28 juni 2015

Oerol 2015

Het waait van Noord naar het vaste land. Tegenwind probeert de duinen overeind te houden bij Midsland.

Avontuurlijke schapen wagen zich op het Wad. Voor hun is de dijk geen einde maar een nieuw begin zoals de duinen bij Heartbreak bij de tonen van meeuwen een nieuw begin beloven aan de eenzame vluchteling.

Het goud van de Lutine zakt steeds verder weg in de Noordzee, terwijl tegelijk twee mannen zittend op het strand,  de Urker visser met de buit er vandoor zien gaan.

De witte tweeling spookt in het bos terwijl tientallen mannen en vrouwen maar blijven lopen in de regen en niemand weet waar het einde is. Misschien in het weiland van de rosse grutto, waar een verloren circusartiest het verleden doet herleven of bij de mannen van hout, die maar blijven stapelen, hakken, stapelen, hakken, stapelen en hakken.

Nog een keer vanaf de Walvis zwaaien naar de verzonken schepen met een rood hoofd vol wind, avonturen, vriendschap en zand.

maandag 25 mei 2015

Mallorca en Miro

Joan Miro
Het turqoise blauw steekt mooi af bij de paarse bougainville; jarenlang het uitzicht van één van de beroemdste Spaanse kunstenaars. Hoog boven het stadse gepeupel werkte Miro in zijn atelier Palma de Mallorca aan zijn kleurrijke beeldtaal. Nu, toegankelijk voor iedereen, te vinden naast het Miro- museum gebouwd door Josep Lluis Sert - een goede vriend van Miro.

We dwalen door de mooie tuin en zien dat niet alleen doek maar eigenlijk alles bruikbaar was om op te schilderen. De maag begint te knorren en een heerlijke sandwich met zoute ansjovis en tomaat doet wonderen.

Miro hield zelf ook van eten. In 1966 vertelde hij aan Vogue over voedsel: “is a very serious subject, especially from a poetic point of view.” Hij hield van de boerse Spaanse keuken en had weinig op met de liflafjes van de Franse keuken als de cordon blue en de bearnaisesaus. Hieronder één van zijn favorieten:

Kabeljauw Esquexada Pilar Miró's (esquexada betekent "scheuren" in Mallorca)
1 rode paprika
1 zoete gele paprika
2 kleine aubergines
¾ pond gezouten kabeljauw (bacalhau/bakkeljauw)
 ⅔ kop vinaigrette
12 zwarte olijven
12 groene olijven
olijfolie
zwarte peper
Gezouten vis moet lang weken 12 tot 26 uur afhankelijk van de dikte. Leg de gezouten kabeljauw, helemaal onder water en vervang een paar keer het water.
Smeer de paprika's in met olijfolie en rooster ze in een matig warme oven een minuut of 45.
Als de paprika's zacht zijn, laat je ze afkoelen in een schone theedoek. Schil aubergines en snijd ze in lange, smalle stroken. Snijd paprika in reepjes. Giet de kabeljauw af, knijp het water voorzichtig uit de vis en dep de vis goed droog. Verwijder de huid en fileer de vis (check het op achtergebleven graatjes) en  scheur de kabeljauw in eetbare hapjes. Leg ze op een platte schotel samen met  de geroosterde groenten en de olijven en giet de vinaigrette over het geheel. Breng op smaak met versgemalen zwarte peper

zondag 5 april 2015

Feestmaal voor de lente

Matisse -Polynesia The Sea
Nadat de herfstachtige storm afgelopen week alle muizenissen van de slappe winter heeft schoongeveegd, is het tijd om de lente te verwelkomen. Het licht kruipt door de ramen, langs de uitkomende knoppen en de avonduren in. We woelen de aarde om, krabben de roest van de boot en laten ons  inspireren door Matisse in het Stedelijk. We zijn er klaar voor en steken de handen uit de mouwen voor een feestmaal voor de lente.

Wat dacht je van een amuse van eendenlever met een kwarteleitje, een vers aspergesoepje met zalm, rosbief met mosterd en saus van rode ui en port met gegrilde groenten en nieuwe aardappeltjes?

Rosbief met mosterd en rode ui-portsaus
600 gram rosbief aan één stuk
klein bekertje crème fraîche
2 grote rode uien
2 theelepels Groningse mosterd
2 eetlepels rode port
roomboter
beetje water
peper en zout

Snij de uien in ringen en fruit ze in de boter tot ze licht geroosterd zijn. Strooi er zout en peper overheen en haal de uienringen uit de pan. Wrijf de rosbief in met mosterd, zout en peper en braad het vlees in de hete boter rondom bruin. Doe er een beetje water bij. Draai het vuur laag en laat de rosbief gedurende 20 minuten zachtjes gaar worden. Keer de rosbief regelmatig om en schep er af en toe wat braadvocht overheen.

Haal het vlees uit de pan en wikkel het in aluminiumfolie. Doe de uien in de pan met het braadvocht, voeg de  crème fraîche en de port toe en laat de saus, al roerend, nog 2 minuten doorkoken. Voeg naar smaak zout en peper toe. Snij het vlees in mooie plakken en serveer de saus apart van het vlees.

Lekker met krieltjes of nieuwe aardappels en gegrilde groenten als bijv courgette met wat rozemarijn, tomaatjes, venkel en gele paprika. De kans dat er iets overblijft is klein, maar mocht je wat overhouden is het vlees ook heerlijk om de volgende dag koud mee te nemen voor een picknick.

zaterdag 28 februari 2015

Down and oud in Australië

Oud worden doe je het best in Zwitserland, Noorwegen en Australië. De derde plek voor Australië is best opmerkelijk. De kans om te worden verslonden door een haai of een krokodil is toch echt op dit kangoeroe-eiland. Los van het ongedierte, heftige branden is het weer wel een groot plus punt in vergelijking met bijvoorbeeld Nederland (ook niet slecht met een vijfde plek, al verliezen we het van IJsland).
 
Voor Aboriginals gaat dit verhaal helaas niet op, hun levensverwachting ligt maar liefst 20 jaar lager dan dat van de gemiddelde Australiër.

Fotograaf Michael Cook is gefascineerd door de eerste ontmoetingen tussen Aboriginals en Europeanen en maakte een prachtige sprookjesachtige fotoserie. Met zijn foto's, - waarin Aboriginals kleren dragen van de vier Europese landen die hun land innamen - droomt hij wat er gebeurd zou zijn als deze 'beschaafde' westerlingen hadden begrepen dat de oorspronkelijke bewoners in harmonie leefden met het land.
 
Vis in bakpapier van de Australische Donnah Hay
4 stevige witte visfilets
extra vierge olijfolie
50 g boter
 1 venkelknol, in dunne plakjes,
100  ml vers citroensap
2 el versgeraspte citroenschil
2,5  tenen knoflook, in dunne plakjes
zout
versgemalen peper
ca. 50 g vers broodkruim, liefst van wit zuurdesembrood
bakpapier en rolladetouw
 
Verwarm de oven voor op 200 graden C. Spreid 4 grote vellen bakpapier uit en leg in het midden van elk vel een visfilet.

Druppel wat olie over de vis en verdeel de boter (in plakjes), venkel, citroensap, citroenrasp en knoflook over de vis. Bestrooi met zout en peper. Vouw de pakketjes zorgvuldig dicht over de vis en bind de uiteinden van het papier vast met rolladetouw. Leg de pakketjes op een grote bakplaat en bak de vis in ca. 15 minuten gaar. Verhit intussen 2 el olie in een koekenpan en bak het broodkruim op laag vuur krokant en goudbruin.

 Neem de vis uit de oven en open de pakketjes. Laat de stoom ontsnappen en strooi het broodkruim over de vis. Serveer het met een frisse salade met bijvoorbeeld rucola en rijpe avocado en couscous of  brood.


vrijdag 20 februari 2015

Eet meer tomaat, neem een robot


Deze week wint Japan de prijs voor  de meest onzinnige uitvinding van het jaar: The petit-tomatan. Het is een spuuglelijke robot van drie kilo die je op je nek zet. Het idee is dat jij dan met de robot gaat joggen en hij jouw tomaten voert. Je weet niet hoe snel je weer naar huis moet.

Ik kijk liever naar deze bewegende vissen van Bob Potss en voer mezelf en mijn gasten lekkere geroosterde tomaatjes met zalm

Zalmfilet met geroosterde tomaatjes
500 gram zalmfilet met huid
400 gram cherrytomaatjes
4 el olijfolie
zout en peper
biologische citroen
0,5 el venkelzaad
150 gram spaghetti
1-2 takjes dille

Verwarm de oven voor op 200 graden. Was de tomaten en dep ze droog. Druppel er wat olijfolie overheen en doe er zout en peper overheen. Was de citroen en snij de citroen in dunne schijfjes. Leg de tomaatjes, de citroenschijfjes en het venkelzaad in een ovenschaal en rooster het geheel een minuut of 20.

Kook de spaghetti beetgaar met wat zout en doe 3 minuten voor het einde de aspergestukjes bij het kookwater. Maak vier portie van de zalmfilet en wrijf de huidkant in met wat olijfolie. Rooster de zalm op de huidkant ene minuut of 5-6. Hij mag van binnen nog wel een beetje oranje blijven ipv van roze. Breng de zalm met zwart gemalen peper en zout op smaak. Draai aan het einde, vlak voor de zalm voorzichtig om en bak hem nog 1-2 minuten.

Giet de spaghetti af en meng er 2 el olijfolie doorheen. Haal de tomaatjes met citroen en venkelzaad uit de oven. Knijp 5 tomaatjes uit over de spaghetti. Verdeel de spaghetti, tomaatjes en citroenschijfjes over de borden en serveer de zalm er bovenop. Garneer het geheel met wat dille. Gaat goed samen met witte gekookte asperges en/of een groene salade met kappertjes en ansjovis.